-Bugün ne yiyelim çocuklar?
-Pizzaaaaaaaaaaaaa!
Her şeyin hikayesi olur da pizzanın hikayesi olmaz mı dedik ve bu hafta yemekten vazgeçemediğimiz pizzanın tarihçesine göz attık.
Pizza terimi, Latincede ezmek ve öğütmek anlamına gelen “pinsere” fiilinden geliyormuş. Pizza, aslında mozzarella peyniri ve domatesin birlikteliğiyle yoksul İtalyan halkının vazgeçilmez lezzeti olarak yüz yıllarca tüketilmiş. Dünya çapında bir üne kavuşmasının hikayesi ise, 1889 yılında Kraliçe Margherita’nın mozzarella peyniri, domates ve fesleğen ile süslenmiş pizzayı tatması ile başlamış. Bu tarihe kadar yoksul halk tarafından tüketilen pizza, Kraliçenin kendisine sunulan pizzayı beğenip, aşçı Esposito’ya bir teşekkür mektubu göndermesi ile zengin halkın da sofrasına girmeye başlamış.
Bu mektup, hala bugünkü adı “Pizzeria Brandi” olan pizza dükkânının camında sergilenmektedir.
Esposito’nun “Pietro” isimli pizza fırını, İtalya Kralı 1. Umberto’nun sarayı Palazzo di Capodimente ile komşudur. Kral ve kraliçe sarayda dinlenirken onları tam anlmıyla mutlu etmek isteyen saray aşçıları tüm hünerlerini gösterir. Kraliçe canının pizza istediğini söylediğinde ise işler biraz karışır. Bir yoksul yiyeceği olan pizzanın nasıl yapılması gerektiği doğal olarak saray aşçıları tarafından bilinmemektedir. Pizzanın hızlıca yapılabilmesi için hemen Esposito’ya sipariş verilir. Mozarella peyniri, domates ve fesleğen ile yaptığı pizzayı kraliçeye sunan Esposito, kraliçe pizzanın ismini sorduğunda ise heyecandan ne söylemesi gerektiğini unutur ve telaşla kraliçenin adını telaffuz eder. Pizzayı çok beğenen Kraliçe Margherita, Esposito’ya yazdığı mektupta söz konusu pizzadan “Pizza Margherita” şeklinde bahseder.
1800’lü yılların sonunda Amerika’ya göç eden İtalyanlar, yerleştikleri bu ülkede yemek kültürlerini olduğu gibi devam ettirmeye çalışır. Yıllar içinde asıl pizza malzemelerine yapılan eklemeler ve küçük değişiklikler ile Amerikalı girişimciler tarafından dünya mutfağına sunulur. Hatta yaygın bir görüşe göre dünyanın birçok bölgesinde tüketilen pizza türleri, İtalyan pizzasından oldukça farklıdır. Fesleğen ve sarımsak gibi orijinal malzemelerle yapılan İtalyan pizzası, yaygın İtalyan pizzasıdır.
Bu hikayeler, efsanelerden mi ibaret bilinmez ama pizzanın Türkiye’ye gelme hikayesinin bile olduğu söyleniyor. 🙂
1989 yılında Türkiye ilk defa pizza dükkanlarıyla tanışır. Türkiye’ye birkaç dükkan açarak pazarın nabzını yoklayan ünlü marka aldığı sonuçla şoka girer. Hiçbir şey bekledikleri gibi olmaz ve Türk tüketicisi, pizzayı sevmez. Dükkanlar kapatılır. Geri dönülür.
1991 yılı olduğunda bir çizgi film dünyada büyük ilgi görür. Yapımcı şirket Türkiye’deki bir özel kanala bu çizgi filmi teklif eder. Kanal kabul eder. Çizgi film yayınlanmaya başlar ve Türkiye’de de çok tutulur.
1994 yılına gelindiğinde çizgi film, milyonlarca çocuğu ve genci etkisi altına almıştır. Bu çocuklar tuhaf bir biçimde annelerinden pizza pişirmesini istemeye başlar. Elinden tüm nefis tarifler gelen Türk anneleri, haliyle pizzayı nasıl yapacağını bilemez. Talep gitgide artar. Derken pizza dükkanlarını yeniden aktif hale gelir, esnaf yeni dükkanlar açar. Çocuğu yemek yemeyen anneler mecburen pizza sipariş eder. Liselisi, üniversitelisi pizzaya bayılır. Türk mutfağının lahmacunu, pidesi bir kenara bırakılır ve gençler gruplar halinde pizza dükkanlarına gider hale gelir.
Tahmin ettiniz mi o çizgi film hangisi? Tabiki Ninja Kaplumbağalar!
